Research Article
BibTex RIS Cite

İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı'nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine

Year 2021, Volume: 14 Issue: 28, 710 - 727, 31.12.2021
https://doi.org/10.21602/sduarte.980674

Abstract

Çerçeve, sınır olarak, kuşattığı imge ile etkileşim içindedir. Bu ilişki imgenin içeriğini ve anlatıyı biçimlendirir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Bizans anıtsal resminde çerçeve ve imge arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlk kısımda; Ayasofya’daki Zoe, Komnenos ve İmparator Kapısı mozaikleri ile çerçevenin resimsel uzam ve anlatı formlarının tasarımındaki rolü tartışılmıştır. İkinci kısım, Kariye ve Hosios Loukas’taki Pantokrator tasvirlerinin çerçeveleme detaylarına odaklanarak, imge ile izleyici arasındaki etkileşimde çerçevenin işlevini açıklamaya çalışmaktadır. Son bölümde ise, Fethiye Camii Güney Şapeli’ndeki Deesis Mozaiği ele alınmış ve spesifik çerçeveleme stratejileri ile mimari uzamda resimsel bir kompozisyonun kuruluşu üzerinde durulmuştur. Sonuç olarak çalışma; çerçeve-imge ilişkisinin çözümlenmesinin, imgenin içeriği ve anlatı formlarını yorumlamada oldukça anlamlı bir referans olabileceğini önermektedir.

References

  • Arnheim, R. (1982). The Power of the Center: A Study of Composition in the Visual Arts, London: University of California Press.
  • Belting, H. vd. (1978). The Mosaics and Frescoes of St. Mary Pammakaristos (Fethiye Camii) at Istanbul, Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies.
  • Cormack, R. (1981). “Interpreting the mosaics of S. Sophia at İstanbul”, Art History, Vol. 4, No. 2, June 1981, 131–149.
  • Cormack, R. (2000). “The Mother of God in the Mosaics of Hagia Sophia at Constantinople”, Mother of God: Representations of the Virgin in Byzantine Art, M. Vassilaki (ed.), Milano: Skira Editore, s. 106–123.
  • Erdihan, Y. (2015). “Ayasofya’da Zoe ve Komnenos Mozaikleri: Resimsel Düzenleme ve Konu Üzerine”, Art/Sanat, İstanbul: İ.Ü. Türkiyat Enstitüsü Yayınları, S. 4, s. 15-37.
  • Erdihan, Y. (2018). “Bizans’ta Taht Oyunları: Komnenos Hanedanındaki Çekişmeler Bağlamında Ayasofya’daki Komnenos Mozaiği Üzerine Bir İkonolojik Yorum Denemesi”, 22. Uluslararası Orta Çağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Özet Kitabı, İstanbul 2018, s. 222.
  • Erdihan, Y. (2018). Bizans Anıtsal Resminde Çerçeveler ve İşlevleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
  • Eyice, S. (1963). Son Devir Bizans Mimarisi: İstanbul’da Palailogoslar Devri Anıtları, İstanbul: Baha Matbaası.
  • Hurwit, J. (1977). “Image and Frame in Greek Art”, American Journal of Archaeology, Vol. 81, No. 1, s. 1-30.
  • Oikonomides, N. (1976). “Leo VI. and Narthex Mosaic of Saint Sophia”, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 30, (1976), s. 151–172.
  • Teteriatnikov, N. (1996). “Hagia Sophia: The Two Portraits of the Emperors with Moneybags as a Functional Setting”, Arte Medievale, II Serie, Anno X, n. 1, s. 47-66.
  • Underwood, P.A. (1966). The Kariye Djami, New York: Pantheon Books.
  • Platt, V. ve Squire M. (2017). “Framing the Visual in Greek and Roman Antiquity: An Introduction”, The Frame in Classical Art: A Cultural History, V.J. Platt, M.J. Squire (eds.), Cambridge: Cambridge University Press, s. 3-99.
  • Whittemore, T. (1933). The Mosaics of St. Sophia at Istanbul, Preliminary Report on the First Year’s Work, (1931-1932), Paris: Oxford University Press.
Year 2021, Volume: 14 Issue: 28, 710 - 727, 31.12.2021
https://doi.org/10.21602/sduarte.980674

Abstract

References

  • Arnheim, R. (1982). The Power of the Center: A Study of Composition in the Visual Arts, London: University of California Press.
  • Belting, H. vd. (1978). The Mosaics and Frescoes of St. Mary Pammakaristos (Fethiye Camii) at Istanbul, Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies.
  • Cormack, R. (1981). “Interpreting the mosaics of S. Sophia at İstanbul”, Art History, Vol. 4, No. 2, June 1981, 131–149.
  • Cormack, R. (2000). “The Mother of God in the Mosaics of Hagia Sophia at Constantinople”, Mother of God: Representations of the Virgin in Byzantine Art, M. Vassilaki (ed.), Milano: Skira Editore, s. 106–123.
  • Erdihan, Y. (2015). “Ayasofya’da Zoe ve Komnenos Mozaikleri: Resimsel Düzenleme ve Konu Üzerine”, Art/Sanat, İstanbul: İ.Ü. Türkiyat Enstitüsü Yayınları, S. 4, s. 15-37.
  • Erdihan, Y. (2018). “Bizans’ta Taht Oyunları: Komnenos Hanedanındaki Çekişmeler Bağlamında Ayasofya’daki Komnenos Mozaiği Üzerine Bir İkonolojik Yorum Denemesi”, 22. Uluslararası Orta Çağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Özet Kitabı, İstanbul 2018, s. 222.
  • Erdihan, Y. (2018). Bizans Anıtsal Resminde Çerçeveler ve İşlevleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
  • Eyice, S. (1963). Son Devir Bizans Mimarisi: İstanbul’da Palailogoslar Devri Anıtları, İstanbul: Baha Matbaası.
  • Hurwit, J. (1977). “Image and Frame in Greek Art”, American Journal of Archaeology, Vol. 81, No. 1, s. 1-30.
  • Oikonomides, N. (1976). “Leo VI. and Narthex Mosaic of Saint Sophia”, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 30, (1976), s. 151–172.
  • Teteriatnikov, N. (1996). “Hagia Sophia: The Two Portraits of the Emperors with Moneybags as a Functional Setting”, Arte Medievale, II Serie, Anno X, n. 1, s. 47-66.
  • Underwood, P.A. (1966). The Kariye Djami, New York: Pantheon Books.
  • Platt, V. ve Squire M. (2017). “Framing the Visual in Greek and Roman Antiquity: An Introduction”, The Frame in Classical Art: A Cultural History, V.J. Platt, M.J. Squire (eds.), Cambridge: Cambridge University Press, s. 3-99.
  • Whittemore, T. (1933). The Mosaics of St. Sophia at Istanbul, Preliminary Report on the First Year’s Work, (1931-1932), Paris: Oxford University Press.
There are 14 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Yavuz Erdihan 0000-0001-7210-1650

Publication Date December 31, 2021
Submission Date August 9, 2021
Acceptance Date November 25, 2021
Published in Issue Year 2021 Volume: 14 Issue: 28

Cite

APA Erdihan, Y. (2021). İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine. Art-E Sanat Dergisi, 14(28), 710-727. https://doi.org/10.21602/sduarte.980674
AMA Erdihan Y. İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine. Art-e. December 2021;14(28):710-727. doi:10.21602/sduarte.980674
Chicago Erdihan, Yavuz. “İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine”. Art-E Sanat Dergisi 14, no. 28 (December 2021): 710-27. https://doi.org/10.21602/sduarte.980674.
EndNote Erdihan Y (December 1, 2021) İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine. Art-e Sanat Dergisi 14 28 710–727.
IEEE Y. Erdihan, “İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine”, Art-e, vol. 14, no. 28, pp. 710–727, 2021, doi: 10.21602/sduarte.980674.
ISNAD Erdihan, Yavuz. “İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine”. Art-e Sanat Dergisi 14/28 (December 2021), 710-727. https://doi.org/10.21602/sduarte.980674.
JAMA Erdihan Y. İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine. Art-e. 2021;14:710–727.
MLA Erdihan, Yavuz. “İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine”. Art-E Sanat Dergisi, vol. 14, no. 28, 2021, pp. 710-27, doi:10.21602/sduarte.980674.
Vancouver Erdihan Y. İmgeyi Çerçevesinden Okumak: Bizans Sanatı’nda Çerçeve-İmge İlişkisi Üzerine. Art-e. 2021;14(28):710-27.
Art-e 12/1/2011 yılından sonraki sayıları tam metin olarak, 12/1/2008 yılından sonraki sayıları ise indeks olarak EBSCO'da Art Source isimli veri tabanında yer almaktadır.