Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Ethical regulations for health websites: Example of pharmaceutical companies

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 58 - 63, 31.01.2020

Başar Kayıran Bilge Sözen Şahne Selen Yeğenoğlu

https://doi.org/10.31020/mutftd.642334

Öz

The need to
become more conscious has led to the widespread use of the Internet to seek
information in the field of health. To confirm this, it is known that 65.9% of
people who use the internet for different reasons in our country search for
various information about health. Several issues such as the causes and treatments
of health problems, consultations in this field, various products related to
health are available on the web sites for internet users. The accuracy and
reliability of such information and products, as well as the intelligibility of
users are controversial issues that are thought to cause many problems. In
particular, information that is not clear about the source may cause negative
results in the health behaviors and health conditions of people. For this
reason, the existence of various regulations becomes mandatory in order to
prevent the sources of information that may have a negative impact on public
health and to ensure certain standards for the health-related information
sources on the internet. In addition to many national and international legislation,
ethical principles have been established by various organizations. However,
these ethical principles will become more meaningful if they are taken into
account when preparing these websites and when users visit them. Therefore,
raising the awareness of web companies and users about these ethical principles
is of great importance, especially in terms of accessing the right information.

Anahtar Kelimeler

Health information Ethical codes Internet Drug Industry

Kaynakça

  • 1. Burgoon JK, Buller DB, Woodall WG. Nonverbal communication: The unspoken dialogue. New York: Harper & Row; 1989.
  • 2. Schiavo R. Health communication from theory to practice. San Francisco: A Wiley Imprint; 2007.
  • 3. Tabak RS. Sağlık iletişimi. 2. Baskı. İstanbul: Literatür Yayınları; 2003.
  • 4. Parrott R. Emphasizing communication in health communication. J Commun 2004; 54(4): 751-787.
  • 5. Hülür V. Sağlık ıl̇etış̇ ıṁ ı,̇ medya ve etık̇ : Bıṙ sağlık haberıṅ ıṅ analıż ı.̇ CBÜ Sosyal Bilimler Dergıṡ i 2016;14(1):10.18026/cbusos.87810
  • 6. Özsarıl H, Hoşgör H, Gündüz Hoşgör D. Hastane web site performanslarının halkla ilişkiler ve tanıtım açısından incelenmesi: Türkiye, Hindistan ve İrlanda örnekleri. ACU Sağlık Bil Derg 2016;4:209-217
  • 7. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. [İnternet]. 2016. [Erişim Tarihi: Ağustos 2018]. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779.
  • 8. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İnternet kullanım istatistikleri. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Temmuz 2019]. Erişim adresi: www.tuik.gov.tr/prehaberbulteni.do?id=24862.
  • 9. Andreassen HK, et al European citizens' use of e-health services: A study of sevencountries. BMC Public Health 2007;7:53.
  • 10. Pew Research Center. Health Online. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Mayıs 2018]. Erişim adresi: http://pewinternet.org/Reports/2013/Health-online.aspx.
  • 11. Townsend A, et al. E-Health, participatory medicine, and ethical care: A focus group study of patients and health care providers. Use of health-related internet information. J Med Internet Res 2015;17(6):155.
  • 12. World Health Organization. Medical products and the internet: A guide to finding reliable information. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Mayıs 2018]. Erişim adresi: http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js2277e/
  • 13. Yılmaz E. Türkiye’de hastaların internette tıbbi enformasyon arama davranışlarının doktor-hasta iletişimine etkileri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 2013;Özel Sayı 3:93-108.
  • 14. Bogenschutz MP. Drug information libraries on the internet. J Psychoactive Drugs 2000;32(3):249-258.
  • 15. Akpınar Söylemez B, Gönen Şentürk S, Küçükgüçlü Ö, Demans sendromu ile ilgili Türkçe web sayfalarının içeriğinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2012; 5(4): 150-156.
  • 16. Bass S. How will internet use affect the patient? A review of computer network and closed internet based system studies and the implications in understanding how the use of the internet affects patient populations. J Health Psychol 2003;8(1):25-38.
  • 17. Esin MN, et al. Erişkin bireylerin ilaç kullanma ile ilgili davranışları, İÜFN Hem Derg 2007;15 (60): 139-145.
  • 18. Gökdağlı G. Kurumsal itibar yönetimi aracı olarak firmaların web sitelerinin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi; 2010.
  • 19. García-Borbolla FA, Larrán JM, López R. Empirical evidence concerning SMEs' corporate websites: Explaining factors, strategies and reporting. The International Journal of Digital Accounting Research 2005;5(10):171-202.
  • 20. Koçer S. Kurumsal web sitelerinin kurum kimliği açısından incelenmesi: En çok tercih edilen üniversiteler üzerine bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017;10(53):756-772.
  • 21. Campbell D, Cornelia Beck A. Answering allegations: The use of the corporate website for restorative ethical and social disclosure. Business Ethics: A European Review 2004; 13(2‐3):100-116.
  • 22. Dragulanescu NG. Website quality evaluations: Criteria and tools. Intl Inform & Libr Rev 2002; 34: 247-254.
  • 23. Van den Bogaert S, et al. In the land of pharma: A qualitative analysis of the reputational discourse of the pharmaceutical industry. Public Relations Inquiry 2018;7(2):127–147.
  • 24. Quintero G, Henry Bundy H. Most of the time you already know: Pharmaceutical information assembly by young adults on the Internet. Subst Use Misuse 2011; 46(7): 898–909.
  • 25.WHO Global Observatory for eHealth. Safety and security on the internet: challenges and advances in Member States: based on the findings of the second global survey on eHealth. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44782
  • 26. IFPMA Code of Practice. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.ifpma.org/wpcontent/ uploads/2018/09/IFPMA_Code_of_Practice_2019.pdf
  • 27. EFPIA Code of Practice. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://efpia.eu/media/413022/efpia-code-2019.pdf
  • 28. Boyer C, Selby M, Scherrer JR, Appel RD. The health on the net code of conduct for medical and health websites computers. Comput Biol Med 1998;28:603-610.
  • 29. Health On The Net-Hon Foundation. The HON Code of Conduct. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.hon.ch/HONcode/Patients/Conduct.html
  • 30. Health Internet Ethics. Ethical Principles For Offering Internet Health Services to Consumers. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.hiethics.org/Principles.html
  • 31. TC Resmi Gazete. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik. 3 Temmuz 2015. Sayı: 29405 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150703-2.htm
  • 32. AİFD İyi Tanıtım İlkeleri. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: ttps://www.aifd.org.tr/wpcontent/ uploads/2019/10/AIFD-Iyi-Tanitim-IlkeleriTR2019.pdf
  • 33. İEİS İlaç Tanıtım İlkeleri ve Sağlık Mensuplarıyla İlişkiler Hakkında Yönetmelik. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: http://www.ieis.org.tr/ieis/assets/media/files/rapor/ITI_SM2013.pdf

Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 58 - 63, 31.01.2020

Başar Kayıran Bilge Sözen Şahne Selen Yeğenoğlu

https://doi.org/10.31020/mutftd.642334

Öz

Günümüzde insanın daha bilinçli olma ihtiyacı,
sağlık alanında bilgi aramak için internetin kullanımının oldukça
yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bunu doğrular biçimde, ülkemizde farklı
nedenlerle internet kullanan kişilerin %65,9'unun sağlık konusunda çeşitli
bilgiler aradığı bilinmektedir. Sağlık sorunlarının nedenleri ve tedavileri, bu
alanda sunulan danışmanlıklar, sağlık ile ilgili çeşitli ürünler gibi pek çok
farklı alan internet kullanıcılarının ulaşabileceği şekilde web sitelerinde yer
almaktadır. Söz konusu bilgilerin ve ürünlerin doğruluğu ve güvenilirliği ile
birlikte, kullanıcılar tarafından anlaşılırlığı pek çok probleme neden
olabileceği düşünülen tartışmalı konulardır. Özellikle kaynağı konusunda netlik
bulunmayan bilgiler, kişilerin sağlık davranışlarında ve dolayısıyla sağlık
durumlarında olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir.  Bu nedenle, toplum sağlığına olumsuz etki
edebilecek bilgi kaynaklarının önüne geçilebilmesi ve internet ortamında sağlık
alanında faaliyet gösteren bilgi kaynaklarının belirli standartlara sahip
olabilmesi için, çeşitli düzenlemelerin varlığı zorunlu hale gelmektedir. Bu
bağlamda, ulusal ve uluslararası birçok mevzuatın yanı sıra, çeşitli kuruluşlar
tarafından da etik ilkeler oluşturulmuştur. Ancak, söz konusu bu etik ilkeler,
web siteleri hazırlanırken dikkate alındığı takdirde, daha anlamlı hale
gelecektir. Bu nedenle, söz konusu etik ilkeler konusunda web firmaların hem de
kullanıcıların farkındalıklarının arttırılması, özellikle doğru bilgiye ulaşma
açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

sağlık bilgisi Etik kurallar internet ilaç endüstrisi

Kaynakça

  • 1. Burgoon JK, Buller DB, Woodall WG. Nonverbal communication: The unspoken dialogue. New York: Harper & Row; 1989.
  • 2. Schiavo R. Health communication from theory to practice. San Francisco: A Wiley Imprint; 2007.
  • 3. Tabak RS. Sağlık iletişimi. 2. Baskı. İstanbul: Literatür Yayınları; 2003.
  • 4. Parrott R. Emphasizing communication in health communication. J Commun 2004; 54(4): 751-787.
  • 5. Hülür V. Sağlık ıl̇etış̇ ıṁ ı,̇ medya ve etık̇ : Bıṙ sağlık haberıṅ ıṅ analıż ı.̇ CBÜ Sosyal Bilimler Dergıṡ i 2016;14(1):10.18026/cbusos.87810
  • 6. Özsarıl H, Hoşgör H, Gündüz Hoşgör D. Hastane web site performanslarının halkla ilişkiler ve tanıtım açısından incelenmesi: Türkiye, Hindistan ve İrlanda örnekleri. ACU Sağlık Bil Derg 2016;4:209-217
  • 7. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. [İnternet]. 2016. [Erişim Tarihi: Ağustos 2018]. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779.
  • 8. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İnternet kullanım istatistikleri. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Temmuz 2019]. Erişim adresi: www.tuik.gov.tr/prehaberbulteni.do?id=24862.
  • 9. Andreassen HK, et al European citizens' use of e-health services: A study of sevencountries. BMC Public Health 2007;7:53.
  • 10. Pew Research Center. Health Online. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Mayıs 2018]. Erişim adresi: http://pewinternet.org/Reports/2013/Health-online.aspx.
  • 11. Townsend A, et al. E-Health, participatory medicine, and ethical care: A focus group study of patients and health care providers. Use of health-related internet information. J Med Internet Res 2015;17(6):155.
  • 12. World Health Organization. Medical products and the internet: A guide to finding reliable information. [İnternet]. [Erişim Tarihi: Mayıs 2018]. Erişim adresi: http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js2277e/
  • 13. Yılmaz E. Türkiye’de hastaların internette tıbbi enformasyon arama davranışlarının doktor-hasta iletişimine etkileri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi 2013;Özel Sayı 3:93-108.
  • 14. Bogenschutz MP. Drug information libraries on the internet. J Psychoactive Drugs 2000;32(3):249-258.
  • 15. Akpınar Söylemez B, Gönen Şentürk S, Küçükgüçlü Ö, Demans sendromu ile ilgili Türkçe web sayfalarının içeriğinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2012; 5(4): 150-156.
  • 16. Bass S. How will internet use affect the patient? A review of computer network and closed internet based system studies and the implications in understanding how the use of the internet affects patient populations. J Health Psychol 2003;8(1):25-38.
  • 17. Esin MN, et al. Erişkin bireylerin ilaç kullanma ile ilgili davranışları, İÜFN Hem Derg 2007;15 (60): 139-145.
  • 18. Gökdağlı G. Kurumsal itibar yönetimi aracı olarak firmaların web sitelerinin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi; 2010.
  • 19. García-Borbolla FA, Larrán JM, López R. Empirical evidence concerning SMEs' corporate websites: Explaining factors, strategies and reporting. The International Journal of Digital Accounting Research 2005;5(10):171-202.
  • 20. Koçer S. Kurumsal web sitelerinin kurum kimliği açısından incelenmesi: En çok tercih edilen üniversiteler üzerine bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2017;10(53):756-772.
  • 21. Campbell D, Cornelia Beck A. Answering allegations: The use of the corporate website for restorative ethical and social disclosure. Business Ethics: A European Review 2004; 13(2‐3):100-116.
  • 22. Dragulanescu NG. Website quality evaluations: Criteria and tools. Intl Inform & Libr Rev 2002; 34: 247-254.
  • 23. Van den Bogaert S, et al. In the land of pharma: A qualitative analysis of the reputational discourse of the pharmaceutical industry. Public Relations Inquiry 2018;7(2):127–147.
  • 24. Quintero G, Henry Bundy H. Most of the time you already know: Pharmaceutical information assembly by young adults on the Internet. Subst Use Misuse 2011; 46(7): 898–909.
  • 25.WHO Global Observatory for eHealth. Safety and security on the internet: challenges and advances in Member States: based on the findings of the second global survey on eHealth. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44782
  • 26. IFPMA Code of Practice. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.ifpma.org/wpcontent/ uploads/2018/09/IFPMA_Code_of_Practice_2019.pdf
  • 27. EFPIA Code of Practice. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://efpia.eu/media/413022/efpia-code-2019.pdf
  • 28. Boyer C, Selby M, Scherrer JR, Appel RD. The health on the net code of conduct for medical and health websites computers. Comput Biol Med 1998;28:603-610.
  • 29. Health On The Net-Hon Foundation. The HON Code of Conduct. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.hon.ch/HONcode/Patients/Conduct.html
  • 30. Health Internet Ethics. Ethical Principles For Offering Internet Health Services to Consumers. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: https://www.hiethics.org/Principles.html
  • 31. TC Resmi Gazete. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik. 3 Temmuz 2015. Sayı: 29405 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150703-2.htm
  • 32. AİFD İyi Tanıtım İlkeleri. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: ttps://www.aifd.org.tr/wpcontent/ uploads/2019/10/AIFD-Iyi-Tanitim-IlkeleriTR2019.pdf
  • 33. İEİS İlaç Tanıtım İlkeleri ve Sağlık Mensuplarıyla İlişkiler Hakkında Yönetmelik. [İnternet] [Erişim Tarihi: Ekim 2019]. Erişim adresi: http://www.ieis.org.tr/ieis/assets/media/files/rapor/ITI_SM2013.pdf
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Klinik Tıp Bilimleri
Bölüm Derleme
Yazarlar

Başar Kayıran Bu kişi benim 0000-0003-2014-0441

Bilge Sözen Şahne 0000-0003-0746-8303

Selen Yeğenoğlu 0000-0002-5217-8797

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2020
Gönderilme Tarihi 4 Kasım 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 10 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kayıran, B., Sözen Şahne, B., & Yeğenoğlu, S. (2020). Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, 10(1), 58-63. https://doi.org/10.31020/mutftd.642334
AMA Kayıran B, Sözen Şahne B, Yeğenoğlu S. Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. Ocak 2020;10(1):58-63. doi:10.31020/mutftd.642334
Chicago Kayıran, Başar, Bilge Sözen Şahne, ve Selen Yeğenoğlu. “Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi 10, sy. 1 (Ocak 2020): 58-63. https://doi.org/10.31020/mutftd.642334.
EndNote Kayıran B, Sözen Şahne B, Yeğenoğlu S (01 Ocak 2020) Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 10 1 58–63.
IEEE B. Kayıran, B. Sözen Şahne, ve S. Yeğenoğlu, “Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği”, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, c. 10, sy. 1, ss. 58–63, 2020, doi: 10.31020/mutftd.642334.
ISNAD Kayıran, Başar vd. “Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 10/1 (Ocak 2020), 58-63. https://doi.org/10.31020/mutftd.642334.
JAMA Kayıran B, Sözen Şahne B, Yeğenoğlu S. Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2020;10:58–63.
MLA Kayıran, Başar vd. “Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi Ve Folklorik Tıp Dergisi, c. 10, sy. 1, 2020, ss. 58-63, doi:10.31020/mutftd.642334.
Vancouver Kayıran B, Sözen Şahne B, Yeğenoğlu S. Sağlık İle İlgili Bilgi İçeren Web Sitelerine Yönelik Etik Düzenlemeler: İlaç Firmaları Örneği. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2020;10(1):58-63.
 Kapak Resmi İndir
Creative Commons Lisansı
                                                                            Bu Dergi Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin süreli bilimsel yayınıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.  Makalelerin sorumlulukları yazarlara aittir 

Kapak 

Ayşegül Tuğuz

İlter Uzel’in “Dioskorides ve Öğrencisi” adlı eserinden 

Adres

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik  Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü

Yenişehir/ Mersin