Scale of Social Media Jealousy in Romantic Relationships (SSMJRR): A Study of Reliability and Validity
Öz
The aim of this study is to develop a reliable and valid scale tool that measures social media jealousy in romantic relationships of individuals who have had and are currently living in a romantic relationship. For this purpose, in the process of creating a candidate scale form; “qualitative steps” (focus group interviews, essay printing, literature scale scanning) and “quantitative steps” (validity and reliability analysis) were used. Items with content validity rate below .80 after expert evaluations were removed from the 57-item form and 53 items remained. The 53-item and five-point likert-type trial scale form was applied to 417 individuals between the ages of 18-56 who had or had a romantic relationship. The basic assumptions of Explanatory Factor Analysis (EFA) have been tested; As a result of EFA, a structure consisting of a total of 21 3-dimensional items, namely "Restrictive and Controlling Attitude", "Skeptical and Observant Attitude", and “Respect and Trust in the Field of Social Media”, was obtained. In order to examine the psychological construct validity of Social Media Jealousy in Romantic Relationships Scale; With the final form consisting of 21 items formed after EFA, data were collected again with 332 individuals; Before CFA, assumptions were tested and confirmatory factor analysis (CFA) was performed. As a result of DFA; When the standardized load values of the sub-dimensions, the estimated error variances for the variables, the T values of all items and the goodness of fit of the model were examined, it was found that the 3-factor structure of the scale consisting of 21 items was confirmed as a model. When the convergent validity, divergent validity and combining reliability values of the scale after CFA are examined, it is seen that the values are suitable for the criteria in general. Finally; Cronbach alpha internal consistency coefficient; .922 for the whole scale, .878 for “Restrictive and Controlling Attitude”, .881 for “Skeptical and Observant Attitude”, and .878 for “Respect and Trust in Social Media”. When all these findings are examined; It was concluded that it is a reliable and valid scale for measuring social media jealousy in romantic relationships.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akan, Y. (2019). Arkadaş Kıskançlık Ölçeği’nin (AKÖ) geliştirilmesi: Geçerlik güvenirlik çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5). 133–140.
- Akoğlu, G. ve Şipal, R. F. (2012). Düşük sosyoekonomik düzeydeki çocuklara yönelik erken müdahale yaklaşımları: Dünyadan ve Türkiye'den uygulamalar. Journal of Society & Social Work, 23(1), 213-224.
- Alikılıç, Ö., Alikılıç, İ. ve Özer, A. (2019). Dijital romantizm: Y kuşağının romantik ilişkilerinde sosyal medyanın rolü üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, 57-80. DOI: 10.17680/erciyesiletisim.485005.
- Bernstein, I. (2000). Some consequences of violating SEM’s assumptions. Paper presented at the annual meeting of Southwestern Psychological Association, Dallas, TX.
- Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
- Child, D. (2006), The essentials of factor analysis (3rd Edition). London: Continuum.
- Comrey, A. L. ve Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillside, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Dağlı, A. (2015). Örgütsel Muhalefet Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 14(53), 198-218.
- Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied nursing research, 5(4), 194-197.
- Demirtaş-Madran, H. A. (2016). Facebook Kıskançlığı Ölçeğinin Türkçe formu: Üniversite öğrencileri üzerinde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry, 17, 93-99.
- Demirtaş, H. A. (2004). Yakın ilişkilerde kıskançlık: Bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Dursun, Ö.Ö ve Barut, E. (2016). Sosyal medyanın yeni sorunsalı: Sanal kimlikler. Aytekin İşman, Hatice Ferhan Odabaşı, Buket Akkoyunlu (Ed.) Eğitim Teknolojileri Okumaları 2016 içinde (s.535-548). Ankara: Salmat.
- Freud, S. (1998). Some neurotic mechanisms in jealousy, paranoia, and homosexuality. İçinde N. Burke (Ed.), Gender and Envy (s.213-220). New York: Routledge.
- Gençer A.G., Karadere M.E., Okumuş B., Hocaoğlu Ç. (2018) DSM-5’e Giremeyen Tanılar (Kompulsif Satın Alma, Misophonia, Facebook Kıskançlığı, Pagofaji, Siberkondria, İnternet Bağımlılığı). Çiçek Hocaoğlu (Ed.) DSM-5’in Yeni Tanıları 2018 içinde (s.87-96) Ankara: Türkiye Klinikleri.
- Guerrero, L. K., Spitzberg, B. H. ve Yoshimura, S. M.(2004). Sexual and emotional jealousy. The Handbook of Sexuality in Close Relationships. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates (LEA) Publishers.
- Guilford, J. P. (1954). Psychometric methods. New York: McGraw- Hill Book Co.
- Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hatcher L. (1994). A step-by-step approach to using the SAS system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, NC: The SASInstitute.
- Hutcheson, G. ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. London: Sage.
- Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). Windows LISREL 8.12. Chicago: Scientific Software International.
- Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı). Ankara: Asil Yayınevi.
- Kalaycı, Ş., Albayrak, A. S., Eroğlu, A., Küçüksille, E., Ak, B., Karaltı, M. ve Antalyalı, Ö. L. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi (7. Basım). Ankara: Sim Matbaası.
- Kırcaali-İftar, G. (1999). Ölçme, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s.11-22.
- Kline, P. (1994) An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
- Korkmaz, A. (2012). Arap Baharı sürecinde internet ve sosyal medyanın rolü. International Symposium On Language And Communication Research Trends and Challenges (ISLC), 2147-2153.
- Mathes, E.W. (1992) Jealousy: The psychological data. Lanham: University Press of America.
- Mead M. (1977) Jealousy: Primitive and civilized. Jealousy, G Clanton, L G Smith (Ed), Englewood Cliffs, NJ. Prentice Hall, s.115-126.
- Mertler, C. A. ve Vannatta, R. A. (2005). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (third edition). United States: Pyrczak Publishing.
- Meydan, C. M. ve Şeşen, H. 2015. Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2.Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Muise, A., Christofides, E. ve Desmarais S. (2009). More information than you ever wanted: Does facebook bringout the green-eyed monster of jealousy? Cyberpsychol Behav 12(4), 441-444.
- Pines, A. (1998). Romantic jealousy: Causes, symptoms. Cures. NY: Routledge.
- Pines, A. M. (2003). Aşk ve kıskançlık. (C. Yüksel, Çev.). İstanbul: Okuyan Us.
- Sayımer, İ. (2008). Sanal ortamda halkla ilişkiler. İstanbul: Beta Yayınları.
- Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
- Vural, Z. B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 5(20), 3348-3382.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (4th ed.) Boston: Allyn and Bacon.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- TDK. (2020). http://www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2020).
- Tezbaşaran, A. (1997) Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (2. Basım) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınlarıi, s.5-51.
- Tokunaga, S., R., (2011). Social networking site or social surveillance site? Understanding The Use of Interpersonal Electronic Surveillance in Romantic Relationships. Computers in Human Behavior Journal, 27, 705-708.
- Topkara, M. (2011). Kadın ve erkek ilişkilerinin psikolojisi. İstanbul: Karma Kitaplar.
- Tortamış, M. (2014). Evli bireylerde romantik kıskançlık türü ve aldatma eğiliminin şema terapi modeli çerçevesinde değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- White, G. L. (1981). A model of romantic jealousy. Motivation and Emotion, 5(4), 295-310.
- Yaşlioğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74-85.
- Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda mobbing (Psikolojik Şiddet) algısını etkileyen faktörler: SDÜ Tıp fakültesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Öz
Bu çalışmanın amacı; herhangi bir romantik ilişki yaşamış ve yaşamakta olan bireylerin romantik ilişkilerde sosyal medya kıskançlığını ölçen güvenilir ve geçerli bir ölçek aracı geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda aday ölçek formu oluşturma sürecinde; “niteliksel adımlar”dan (odak grup görüşmeleri, kompozisyon yazdırma, alan yazın ölçek taraması) ve “niceliksel adımlardan” (geçerlik ve güvenirlik analizleri) yararlanılmıştır. 57 maddelik formdan uzman değerlendirmeleri sonrası kapsam geçerlik oranı .80’in altında olan maddeler çıkartılmış ve 53 madde kalmıştır. Oluşturulan 53 maddelik ve beşli likert tipindeki denemelik ölçek formu herhangi bir romantik ilişki yaşayan veya yaşamış olan 18-56 yaş arasındaki 417 bireye uygulanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA)’nın temel sayıltıları sınanmış olup; AFA sonucunda “Kısıtlayıcı ve Kontrolcü Tutum” , “Şüpheci ve Gözetleyici Tutum” ve “Sosyal Medya Alanına Saygı ve Güven” olmak üzere 3 boyutlu toplam 21 maddeden oluşan yapı elde edilmiştir. RİSMKÖ psikolojik yapı geçerliğini incelemek amacıyla; AFA sonrasında oluşan 21 maddelik nihai form ile 332 birey ile yeniden veri toplanmış; DFA öncesi yine sayıltılar test edilmiş ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda; alt boyutlara ait standardize yük değerleri, değişkenlere ilişkin kestirilen hata varyansları, tüm maddelerin T değerleri ve model uyum iyiliği değerleri incelendiğinde ölçeğinin 21 maddeden oluşan 3 faktörlü yapısının bir model olarak doğrulandığı tespit edilmiştir. DFA sonrasında ölçeğin yakınsak geçerlik, ıraksak geçerlik ve birleştirici güvenirlik değerleri incelendiğinde genel anlamda ölçütlere uygun değerler olduğu görülmektedir. Son olarak; Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı; ölçeğin tamamı için .922 , “Kısıtlayıcı ve Kontrolcü Tutum” için .878 , “Şüpheci ve Gözetleyici Tutum” için .881 , “Sosyal Medya Alanına Saygı ve Güven” için .878 olarak hesaplanmıştır. Tüm bu bulgular incelendiğinde; romantik ilişkilerde sosyal medya kıskançlığını ölçmede güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akan, Y. (2019). Arkadaş Kıskançlık Ölçeği’nin (AKÖ) geliştirilmesi: Geçerlik güvenirlik çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5). 133–140.
- Akoğlu, G. ve Şipal, R. F. (2012). Düşük sosyoekonomik düzeydeki çocuklara yönelik erken müdahale yaklaşımları: Dünyadan ve Türkiye'den uygulamalar. Journal of Society & Social Work, 23(1), 213-224.
- Alikılıç, Ö., Alikılıç, İ. ve Özer, A. (2019). Dijital romantizm: Y kuşağının romantik ilişkilerinde sosyal medyanın rolü üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, 57-80. DOI: 10.17680/erciyesiletisim.485005.
- Bernstein, I. (2000). Some consequences of violating SEM’s assumptions. Paper presented at the annual meeting of Southwestern Psychological Association, Dallas, TX.
- Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
- Child, D. (2006), The essentials of factor analysis (3rd Edition). London: Continuum.
- Comrey, A. L. ve Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillside, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Dağlı, A. (2015). Örgütsel Muhalefet Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 14(53), 198-218.
- Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied nursing research, 5(4), 194-197.
- Demirtaş-Madran, H. A. (2016). Facebook Kıskançlığı Ölçeğinin Türkçe formu: Üniversite öğrencileri üzerinde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anatolian Journal of Psychiatry, 17, 93-99.
- Demirtaş, H. A. (2004). Yakın ilişkilerde kıskançlık: Bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Dursun, Ö.Ö ve Barut, E. (2016). Sosyal medyanın yeni sorunsalı: Sanal kimlikler. Aytekin İşman, Hatice Ferhan Odabaşı, Buket Akkoyunlu (Ed.) Eğitim Teknolojileri Okumaları 2016 içinde (s.535-548). Ankara: Salmat.
- Freud, S. (1998). Some neurotic mechanisms in jealousy, paranoia, and homosexuality. İçinde N. Burke (Ed.), Gender and Envy (s.213-220). New York: Routledge.
- Gençer A.G., Karadere M.E., Okumuş B., Hocaoğlu Ç. (2018) DSM-5’e Giremeyen Tanılar (Kompulsif Satın Alma, Misophonia, Facebook Kıskançlığı, Pagofaji, Siberkondria, İnternet Bağımlılığı). Çiçek Hocaoğlu (Ed.) DSM-5’in Yeni Tanıları 2018 içinde (s.87-96) Ankara: Türkiye Klinikleri.
- Guerrero, L. K., Spitzberg, B. H. ve Yoshimura, S. M.(2004). Sexual and emotional jealousy. The Handbook of Sexuality in Close Relationships. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates (LEA) Publishers.
- Guilford, J. P. (1954). Psychometric methods. New York: McGraw- Hill Book Co.
- Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Hatcher L. (1994). A step-by-step approach to using the SAS system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, NC: The SASInstitute.
- Hutcheson, G. ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. London: Sage.
- Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). Windows LISREL 8.12. Chicago: Scientific Software International.
- Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı). Ankara: Asil Yayınevi.
- Kalaycı, Ş., Albayrak, A. S., Eroğlu, A., Küçüksille, E., Ak, B., Karaltı, M. ve Antalyalı, Ö. L. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi (7. Basım). Ankara: Sim Matbaası.
- Kırcaali-İftar, G. (1999). Ölçme, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s.11-22.
- Kline, P. (1994) An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
- Korkmaz, A. (2012). Arap Baharı sürecinde internet ve sosyal medyanın rolü. International Symposium On Language And Communication Research Trends and Challenges (ISLC), 2147-2153.
- Mathes, E.W. (1992) Jealousy: The psychological data. Lanham: University Press of America.
- Mead M. (1977) Jealousy: Primitive and civilized. Jealousy, G Clanton, L G Smith (Ed), Englewood Cliffs, NJ. Prentice Hall, s.115-126.
- Mertler, C. A. ve Vannatta, R. A. (2005). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (third edition). United States: Pyrczak Publishing.
- Meydan, C. M. ve Şeşen, H. 2015. Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2.Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Muise, A., Christofides, E. ve Desmarais S. (2009). More information than you ever wanted: Does facebook bringout the green-eyed monster of jealousy? Cyberpsychol Behav 12(4), 441-444.
- Pines, A. (1998). Romantic jealousy: Causes, symptoms. Cures. NY: Routledge.
- Pines, A. M. (2003). Aşk ve kıskançlık. (C. Yüksel, Çev.). İstanbul: Okuyan Us.
- Sayımer, İ. (2008). Sanal ortamda halkla ilişkiler. İstanbul: Beta Yayınları.
- Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dagıtım.
- Vural, Z. B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 5(20), 3348-3382.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (4th ed.) Boston: Allyn and Bacon.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- TDK. (2020). http://www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2020).
- Tezbaşaran, A. (1997) Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (2. Basım) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınlarıi, s.5-51.
- Tokunaga, S., R., (2011). Social networking site or social surveillance site? Understanding The Use of Interpersonal Electronic Surveillance in Romantic Relationships. Computers in Human Behavior Journal, 27, 705-708.
- Topkara, M. (2011). Kadın ve erkek ilişkilerinin psikolojisi. İstanbul: Karma Kitaplar.
- Tortamış, M. (2014). Evli bireylerde romantik kıskançlık türü ve aldatma eğiliminin şema terapi modeli çerçevesinde değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- White, G. L. (1981). A model of romantic jealousy. Motivation and Emotion, 5(4), 295-310.
- Yaşlioğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74-85.
- Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda mobbing (Psikolojik Şiddet) algısını etkileyen faktörler: SDÜ Tıp fakültesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Psikoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2021 |
| Kabul Tarihi | 19 Kasım 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 18 Sayı: 44 |
