Türkçede gözlemlenen ana öğe – eklenti
bakışımsızlığı sebebiyle, ana öğe
konumundaki ne-öbeklerinin ada yapısı içeren yapılardaki okumaları dilbilgisel
sonuçlar verirken, eklenti konumundaki ne-öbeklerinin aynı durumdaki okumaları
dilbilgisi dışı sonuçlar vermektedir (Özsoy 1996, Arslan 1999, Görgülü 2006,
Çakır 2015). Ancak, cevaplanması gereken şu sorular mevcuttur: (1) Karmaşık
tümcelerin yan tümceciklerinde bulunan ne-öbeklerinin okumalarında, tümcede
herhangi bir ada yapısı mevcut değil ise, aynı sonuç elde edilmekte midir? Bir
başka deyişle, ada yapıları gerçekten Türkçe tarzı dillerde işlevsel midir? (2)
Türkçede ne-öbeklerinin sergilemekte olduğu farklı davranışlar ada yapılarına
kayıtsız olan daha genel bir eklenti- ana öğe bakışımsızlığının bir sonucu
mudur? Çalışmanın verileri 36 soru tümcesi içeren bir Dilbilgisellik
Değerlendirme Testi ile 435 katılımcıdan elde edilmiştir. Çalışmanın
bulgularına göre, ada yapıları tümce düzeyi ne-eklentilerini kapsayacak şekilde
Türkçede işlevseldir. Ancak, ada yapılarına maruz olup olmasın tüm karmaşık
tümceler için geçerli olan genel bir eklenti & ana öğe bakışımsızlığının
varlığı da gözlemlenmiştir. Ne- ana öğesi okuması hiçbir tümce yapısında sorun
teşkil etmez iken, ne-eklentisinin alt tümce içerindeki okumaları herhangi bir
ada yapısı mevcut değil iken bile sorunludur. Ada yapılarının mevcudiyeti
durumunda ise, bu tümcelerin okumaları dilbilgisel olarak daha kabul edilemez
bir hal almaktadır.
Due to the adjunct & argument asymmetry in
Turkish, the interpretation of argument wh-words within island structures does
not result in ungrammaticality while that of wh-adjuncts results in ungrammaticality (Özsoy 1996, Arslan 1999, Görgülü 2006, Çakır 2015). Yet, the following questions are still unanswered: (1) When there are not any intervening islands in the interpretation of wh-words that originate in lower CPs, do we obtain the same results? (2) Is the observed different behavior of wh-elements a result of a more general adjunct-argument asymmetry that is indifferent to island effects? In the present study, the data were obtained through a Grammaticality Judgment Test containing 36 interrogative sentences from 435 participants. According to the results, the island constraints hold in Turkish, at least, for the sentence-level wh-adjuncts. However, it was also observed that there exists a general adjunct & argument asymmetry in Turkish which is valid for all complex sentences no matter they are subject to island effects or not.
|
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad