İşaret
diline özgü ilginç durumlardan biri, eylemlerin sözlükçede uyum türleri
açısından ayrılmasıdır. Padden (1983, 1988, 1990), bunları (i) basit eylemler,
(ii) uyum eylemleri ve (iii) uzamsal eylemler olarak sınıflandırmaktadır. Ancak,
bu türler arasında sıklıkla geçişim gözlenmekte, dolayısıyla, Padden’ın bu klasik
sınıflandırması eylem türlerinin açıkça birbirinden ayrılabileceği bir
karşılıklı dışlama ölçütü sunmamaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı,
işaret dillerinin biçimbilimsel [kök + şablon] birleşimi sergileyen Sami
dillerine benzediği görüşünü izleyerek (Liddell, 1984; Fernald &
Lillo-Martin, 2006), eylem türlerinin köklerin farklı eylemcil şablonlarla
birleşimine bağlı olduğunu TİD verisi çerçevesinde ortaya koymaktır. Bu
çerçevede, çözümlememiz, tür açısından belirsiz sözlüksel ve sesbilimsel
çekirdekler olarak ele aldığımız köklerin sözlükselleşme sürecinde belirli
eylemcil şablonlarla bileşmeleri sayesinde sesletilebilir/işaretlenebilir eylemler
durumuna geldiğini ve TİD’de uyumun belirleyici olduğu altı farklı eylemcil
şablon bulunduğunu iddia etmektedir.
One of the peculiarities of sign languages is that verbs are listed in the lexicon according to agreement types that are categorized by tripartite verb classification of Padden (1983, 1988, 1990): (i) plain verbs, (ii) agreement verbs, and (iii) spatial verbs. However, Padden’s classical classification does not clearly present the mutually exclusive criteria between the verb types in that transitions between the types have been frequently observed. In this study we aim to show that verb types are related to the combination of roots with specific verbal templates within TİD data, by following the view that SLs are similar to Semitic languages in exhibiting morphological [root + template] combination (Liddell, 1984; Fernald & Lillo-Martin, 2006). We analyze the root as an underspecified lexical and phonological core that becomes a pronounceable/signable verb in combining with verbal patterns/templates in the lexicalization process and suggest that TİD has six different verbal templates which can be characterized in terms of agreement.
verb classes agreement sign language templatic morphology TİD
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 2 Temmuz 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 29 Sayı: 1 - Türk İşaret Dili (TİD) Özel Sayısı (Konuk Editör: A. Sumru Özsoy) |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad