This is a corpus-driven study based on the
TNCv3.0 to identify lexical profiles of the synonym set of Turkish exclusive
adverbials sadece, yalnızca and yalnız within the framework of the Model of Extended Lexical Units (Stubbs, 2002). From the
concordances of the adverbials, their context-dependent semantic, pragmatic and
syntactic properties, co-occurrence tendencies, and synonymity levels were
identified. It was found that sadece
and yalnızca have a high contextual
and collocational equinormality and are completely intersubstitutable and complete synonyms (Lyons, 1981) with yalnızca
used less frequently. Yalnız is
polysemous and multifunctional and has a sense synonymy relation with the
others only when it means only. Even
in the sense of only, yalnız was found to be rarely used in
certain lexical bundles the other adverbials form. Yalnız was also found to have a topic shifter function. In contexts
in which yalnız means only, the three adverbials are cognitive synonyms (Cruse, 1986).
Turkish exclusive adverbials, corpus-driven, synonymy, lexical profiling, intersubstitutability
Bu çalışma, Genişletilmiş Sözcükbirim Modeli (Stubbs, 2002) çerçevesinde Türkçedeki sınırlayıcı belirteçlerden olan sadece, yalnızca ve yalnız potansiyel eşanlamlılar setinin sözcük profillerini belirlemek için Türkçe Ulusal Derlemine (TNCv3.0) dayanan derlem çıkışlı bir çalışmadır. Belirteçlerin bağlı dizinlerinden, bağlam-bağımlı anlambilimsel, edimbilimsel ve sözdizimsel özellikleri, eşdizim eğilimleri, ve eş anlamlılık seviyeleri tespit edilmiştir. Araştırmada sadece ve yalnızcanın yüksek ölçüde bağlamsal ve eşdizimsel denkliğe sahip olduğu ve tamamen birbirleriyle değiştirilebilir olduğu ve Lyons’ın (1981) ölçütlerine göre yalnızcanın daha seyrek kullanılması dışında sadece ve yalnızcanın tam eşanlamlı oldukları görülmüştür. Yalnız sözcüğü ise birden çok anlama ve işleve sahip olup yalnızca sadece anlamındayken yalnızca ve sadece belirteçleriyle anlam eş anlamlılığı ilişkisine sahiptir. Yalnız sözcüğünün, sadece anlamında bile, diğer iki belirtecin oluşturduğu kalıplaşmış sözcük örüntülerinde seyrek kullanıldığı saptanmıştır. Ayrıca yalnızın konu değiştirici işlevi olduğu da belirlenmiştir. Yalnızın sadece anlamına geldiği bağlamlarda üç belirtecin de bilişsel eşanlamlı (Cruse, 1986) olduğu anlaşılmıştır.
Türkçe sınırlayıcı belirteçler, derlem çıkışlı, eşanlamlılık, sözcük profili çıkarma, birbiri yerine konulabilirlik
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Sosyal |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2019 |
Yayınlandığı Sayı | Yıl 2019, Cilt 30, Sayı 1 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad