This study examines complex nominalizations in Turkish and proposes formal analyses within a modular grammar where autonomous components operate interactively. The complex nominalizations with the -DIK and -mA suffixations in Turkish have also drawn interest, with a focus on their semantics, in previous studies, and they have been contrasted via the +factive (-DIK) vs. –factive (-mA) features. Csató (1990) and Taylan (1998) consider the two type of nominalizations in terms of +/–indicative and point to a relation between the nominalizations and modality & mood marking. Supporting the contrast which is based on mood, the present study argues that a structural difference underlies it. The study proposes two distinct structures: one for the -DIK type, in which the nominalizer is suffixed to a syntactic unit, and one for the -mA type, in which the nominalizer is suffixed to a verb stem. Treating -DIK as derivational, the study shows that a derivational process may also mark a mood value just like inflectional processes with tense, aspect and person information. The study also illustrates morphological creativity and that morphology can output not only lexeme formations or inflections but highly complex, intermediate units as well. The study refers also to the functional structure (cf. LFG) in the modular grammars: The complex nominalizations and the grammatical relations that they involve indicate that the subject is more restricted than the object and that the active subject is more restricted than the passive subject in Turkish. The study concludes that encoding a mood value is closely related to including a subject for a linguistic unit.
morphology nominalization subordination syntactic function complex base
Bu çalışma, Türkçede karmaşık adlaşmalara
yapısal çözümlemeler sunmakta ve çok birimli, özerk bileşenli bir dilbilgisi
modeli önermektedir. Türkçede -DIK ve
-mA adlaşmaları önceki çalışmalara da
konu olmuş, anlamsal açıdan incelenmiş, +olgusal (-DIK) ve -olgusal (-mA)
olarak ayırt edilmiştir. Csató (1990) ve Taylan (1998), adlaşmaları +/- bilgisellik açısından
değerlendirerek, kip/kiplik ulamlarıyla ilişkilendirmiştir. Bu çalışma, kipsel ayrımı
desteklemekle birlikte, dayanağının farklı yapısal kurulumlar olduğunu
savunmaktadır. Çalışma, iki ayrı türetim önermektedir: yantümceleyen -DIK türü ve süreçsel adlaşma üreten -mA türü. -DIK’ı türetimsel değerlendiren çalışma, Türkçede türetimsel bir
sürecin de, zaman-görünüş-kişi içeren çekimsel süreçlerde olduğu gibi, kip
değeri kodlayabileceği sonucuna ulaşmaktadır. Ayrıca, biçimbilimsel işlemlerin
yaratıcılığı ve sözlükbirimler dışında da karmaşık/anlık çıktılar sağlayabildiği
örneklenmektedir. Dil dizgesindeki işlevsel yapıya (krş. LFG) ait sonuçlar da
vardır: Karmaşık adlaşmalar ve tümcesel işlevleri, Türkçede özne işlevinin
nesneden ve etken çatıdaki öznenin de edilgen çatıdaki özneden daha kısıtlı
olduğunu ve kip kodlamanın, bir
yapının özne içermesiyle bağlantılı
olduğunu ortaya çıkarmaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 31 Sayı: 1 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad