Dil edinimi sürecinde, dilin içindeki istatistiksel düzenliliklere karşı duyarlılık, çocukların dilin karmaşık yapılarını öğrenmelerine erken yaşlardan itibaren katkıda bulunmaktadır. İstatistiksel öğrenme olarak anılan, herhangi bir yönerge, pekiştirme veya geri-bildirim gerektirmeyen bu örtük öğrenme mekanizması sıklıkla dil bozukluklarıyla ilişkilendirilmektedir. Bu derlemede, dil bozuklukları ile istatistiksel öğrenme arasındaki karmaşık ve çok yönlü ilişki, dilsel ve bilişsel süreçlerdeki aksaklıkları, özellikle prosedürel öğrenme becerilerindeki güçlüklerle açıklayan Prosedürel Öğrenme Eksikliği Hipotezi perspektifinden tartışılmıştır. Gelişimsel dil bozukluğu, gelişimsel disleksi ve otizm spektrum bozukluğu arasındaki benzerlikler ve farklılıklar, istatistiksel öğrenme süreçlerinde gözlenen güçlüklerle birlikte ele alınmıştır. Araştırmalar, gelişimsel dil bozukluğu ve disleksili çocukların, tipik gelişim gösteren yaşıtlarına kıyasla, istatistiksel öğrenme görevlerinde genellikle düşük performans sergilediklerini ortaya koymaktadır. Diğer taraftan, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar, istatistiksel öğrenme görevlerinde güçlük çekmezken, bu süreçlerin nöral temellerinde farklılıklar gözlemlenmiştir. Çalışmalardaki yöntemsel farklılıklar, paradigmalardaki, uyarıcılardaki ve katılımcı özelliklerindeki farklılıklar tutarsız bulgular yaratmaktadır. Daha kapsamlı ve bütüncül bir kuramsal çerçevenin geliştirilmesi, tipik ve atipik gelişim aşamaları boyunca istatistiksel öğrenme becerilerinin incelenmesi ve standartlaştırılmış metodolojilerin ve sağlam değerlendirme araçlarının geliştirilmesi, gelişimsel bozukluklar ve istatistiksel öğrenme arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılmasına ve bu bilgiye dayalı olarak daha etkili müdahale ve destek stratejilerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir.
gelişimsel bozukluklar istatistiksel öğrenme prosedürel öğrenme eksikliği hipotezi gelişimsel dil bozukluğu gelişimsel disleksi otizm spektrum bozukluk
TUBITAK 1002 HIZLI DESTEK
221K236
During the process of language acquisition, sensitivity to statistical regularities within language contributes to children's learning of complex linguistic structures from an early age. This implicit learning mechanism, referred to as statistical learning, which does not require any instruction, reinforcement or feedback, is often associated with language disorders. In this review, the complex and multifaceted relationship between language disorders and statistical learning is discussed from the perspective of the Procedural Learning Deficit Hypothesis, which explains disruptions in linguistic and cognitive processes through difficulties in procedural learning skills. The similarities and differences between developmental language disorder, developmental dyslexia, and autism spectrum disorder are examined alongside the difficulties observed in statistical learning processes. Research indicates that children with developmental language disorder and developmental dyslexia generally perform poorly on statistical learning tasks compared to their typically developing peers. In contrast, children with autism spectrum disorder do not show any deficit in statistical learning tasks, but differences have been observed in the neural processes underlying statistical learning. Methodological differences, variations in paradigms, stimuli, and participant characteristics across studies result in inconsistent findings. Developing a more comprehensive and holistic theoretical framework, examining statistical learning abilities throughout typical and atypical developmental stages, and establishing standardized methodologies and robust assessment tools can enhance our understanding of the relationship between developmental disorders and statistical learning. This, in turn, can contribute to the development of more effective intervention and support strategies based on this knowledge.
developmental disorders statistical learning procedurel learning deficit hypothesis developmental language disorder developmental dyslexia autism spectrum disorder
221K236
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Bilişsel Dilbilimi, Çocuğun Dil Edinimi |
Bölüm | Tanıtım Yazıları |
Yazarlar | |
Proje Numarası | 221K236 |
Yayımlanma Tarihi | 24 Aralık 2024 |
Gönderilme Tarihi | 30 Mart 2024 |
Kabul Tarihi | 18 Eylül 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 35 Sayı: 2 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad