This study aims at describing the meaning extensions and functions of the object-oriented see type verbs ‘görünmek’ and ‘gözükmek’ in Turkish in terms of the evidential status and epistemic stance they encode. The observations of this research are based on corpora obtained from Turkish National Corpus.The results indicate that görün- and gözük- share some common features in terms of their functions in discourse. They are both used evidentially with indirect evidence. TNC corpus in general shows that görün- in Turkish presents a dichotomous structure from subjective to intersubjective forms. The subjective forms ‘görün-, gibi görün’ have the highest usage of the objective personal pronoun ‘bana’ and the possessive form ‘gözüme’ indicating the involvement of the speakers/writers to the situation presented. When speakers/writers present their utterances in intersubjective point of view, they prefer the parenthetical forms such as ‘görünen o ki’ without any objective personal pronouns involved. This suggests that speakers/writers do not take the responsibility of the truthiness of their utterances in intersubjective mode.
Visual perception Verbs Turkish epistemic stance Certainty Evidentiality
Humboldt Stiftung
Bu çalışmanın amacı Türkçede nesne algı eylemleri olan görün- ve gözük- ‘ün anlamsal genişlemelerini ve söylemdeki işlevlerini bilgi kaynağına karşı olan tutumları ve kanıtsallık açısından betimlemektir. Çalışmanın bulguları Türkçe Ulusal Derlem’e dayanmaktadır. Çalışmanın sonuçları her iki eylemin de benzer anlamsal genişlemeler ve söylem işlevleri taşıdıklarını ancak görünmek eyleminin daha çok tercih edilen biçim olduğunu göstermektedir. Kanıtsallık açısından, her iki eylemin de dolaylı kanıta dayalı önermeler için kullanıldığı gözlenmektedir. Görünmek eylemi, konuşmacıların/yazarların bilgi kaynağına karşı tutumu açısından öznelden özneler arası tutuma doğru ikili bir yapı taşımaktadır. TUD verilerine göre görün- en fazla nesne adılları (bana/bize) ve iyelik çekimi gösteren ‘gözüme/gözümüze’ ile eşdizilimli görünmektedir. Dolayısıyla görün-ana tümcenin eylemi olduğunda konuşmacı/yazar bilgi kaynağı olarak kendini sözcesine eklemekte ve daha öznel bir bakış açısı sunabilmektedir. Ancak ‘görünen o ki’ ve ‘öyle görünüyor ki’ gibi ara sözceler özneler arası bakış açısıyla kullanılmaktadır ve bilgi kaynağına dair herhangi bir işaret içermemektedir. Bu gözleme dayanarak konuşmacıların/ yazarların ara sözce biçimlerini kullanarak önermelerinin bilgi kaynağıyla ilgili sorumluluk almadıklarını ve bir söylem stratejisi olarak kaçamaklama yaptıklarını söylenebilir.
Görme Algı Eylemleri Türkçe bilgi tutumu Kesinlik Kanıtsallık
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Dil Çalışmaları |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 32 Sayı: 2 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad