Öz
Although Turkish has gone through a radical language reform relatively recently, the change in punctuation and spelling of Turkish is still in progress. New editions of spelling dictionaries have introduced new rules to eliminate inconsistencies in spelling and punctuation, but each change seems to trigger new discussions. Thus, an extensive literature on the spelling of Turkish appeared which deals with the subject usually from a critical perspective. One of the most problematic areas in the spelling of Turkish is the use of the circumflex. This study aims for a diachronic analysis of the use of circumflex in the media and it addresses the possibility of a spelling reform. A quantitative analysis of the use of circumflex in journals, newspapers and books was carried out, taking into consideration publishers’ adherence to spelling rules through three-decade periods: 1950, 1980 and 2010. The findings were evaluated with respect to reasons and solutions, and the problem is reevaluated from the point of view of language planning.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans 1 Alpay, N. (2004). Türkçe Sorunları Kılavuzu. İstanbul: Metis Yayınları.
- Referans 2 Altun, H. O. (2010). Düzeltme işareti ve Türkçede yazıldığı gibi okunmayan kelimeler. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 43, 167-179.
- Referans 3 Belge, M. (2006). 1980’ler sonrası Türkçe. In A. Menz & C. Schroeder (eds.), Türkiye'de Dil Tartışmaları (11-24). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Referans 4 Cameron, D. (1995). Verbal Hygiene. London: Routledge.
- Referans 5 Cooper, R. L. (1989). Language Planning and Social Change. Cambridge: Cambridge University Press.
- Referans 6 Çiftçi, M. (2006). Türkçe öğretiminin sorunları. In G. Gülsevin & E. Boz (Eds.), Türkçenin Çağdaş Sorunları (77-134). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Referans 7 Emiroğlu, S. (2011). TDK Yazım Kılavuzu'nu geliştirmeye dönük bir inceleme. TÜBAR, XXIX, 121-143.
- Referans 8 Duman, D. (2013). Basında İmla Kullanımı: Hata Analizi Çerçevesinde Yazım Kılavuzu'na Eleştirel bir Bakış. Yeni Türkiye Türkçe Özel Sayısı, 55, 1325-1333.
- Referans 9 Fishman, J. A. (2006). Do not leave your language alone: The hidden status agendas within corpus planning in language policy. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
- Referans 10 Koç, R. (2007). Türkçede birleşik kelimelerin yazımı ile ilgili tartışmalar ve çözüm önerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15/2, 693-706.
- Referans 11 Lewis, G. (2007). Trajik Başarı: Türk Dil Reformu. (M. F. Uslu, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık. (Original work published in 1999)
- Referans 12 Menz, A. (2006). Kılavuzlarda ve kullanımda Türkçe imla. In A. Menz & C. Schroeder (Eds.) Türkiye'de Dil Tartışmaları (41-71). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Referans 13 Milroy, J. & Milroy, L. (1985). Authority in language: Investigating language prescription and standard. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
- Referans 14 Neijt, A. (2006). Spelling Reform. In K. Brown (Ed.) Encyclopediae of Language and Linguistics (68-75). Oxford: Elsevier.
- Referans 15 Nunberg, G. (1990). The Linguistics of Punctuation. Stanford: CSLI.
- Referans 16 Türk Dil Kurumu. (1941). İmla Kılavuzu. İstanbul: Cumhuriyet Basımevi.
- Referans 17 Türk Dil Kurumu. (1981). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Referans 18 Türk Dil Kurumu. (2008). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Referans 19 Topuzkanamış, E. (2009). Türkçe Eğitim Bölümü öğrencilerinin imla başarıları. Turkish Studies, 4/3, 2171-2189.
- Referans 20 Yalçın, Ş. (2003). Doğru Türkçe. İstanbul: Metis.
- Referans 21 Yastı, M. & Direkci, B. (2010). Yazım Kılavuzu'nda tespit edilen tutarsızlıklar üzerine artzamanlı bir inceleme. Turkish Studies 5/1, 1420-1436.
- Referans 22 Zülfikâr, H. (2008). Doğru Yazma ve Konuşma Bilgileri. Ankara: Zerpa Yayınları.
Öz
Türkçe
görece yakın bir tarihte yeni alfabeye geçmiş olsa da yazım kurallarının
değişim süreci hâlâ devam etmektedir. Yazım kılavuzunda yapılan değişikliklerle
tutarsızlıklar ortadan kaldırılmaya çalışılmış, bu değişiklikler zaman zaman
yeni tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu nedenle, Türkçenin yazımıyla
ilgili sorunlarla ilgili geniş bir literatürün varlığından söz edilebilir. Bu
literatürün en sorunlu alanlardan birisi de düzeltme işareti olarak karşımıza
çıkmakta. Bu çalışmanın amacı düzeltme işaretinin basın yayında kullanımının
artsüremli bir patronunu çıkarmanın yanı sıra, olası bir revizyon tartışmasını
gündeme getirmektir. Bu amaçla otuzar yıllık aralarla (1950, 1980 ve 2010)
belirlenmiş üç dönemde gazete, dergi ve kitaplarda düzeltme işaretinin
kullanımı dönemlerde söz konusu yazım kuralları uyarınca sayısal olarak
incelenmiş ve sayısal veriler dönemlere göre karşılaştırılmıştır. Çalışmanın
ikinci aşamasında da dille ilgili normatif kararları yazılı kültür açısından
önem arz eden yayıncı, editör ve çevirmenlere düzeltme işaretiyle ilgili
yaklaşımları sorulmuş, iki aşamalı bu araştırmanın bulguları ışığında dönemler
arası farkların olası kaynakları ve çözüm yolları tartışılmış; durum dil
planlaması perspektifinden tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans 1 Alpay, N. (2004). Türkçe Sorunları Kılavuzu. İstanbul: Metis Yayınları.
- Referans 2 Altun, H. O. (2010). Düzeltme işareti ve Türkçede yazıldığı gibi okunmayan kelimeler. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 43, 167-179.
- Referans 3 Belge, M. (2006). 1980’ler sonrası Türkçe. In A. Menz & C. Schroeder (eds.), Türkiye'de Dil Tartışmaları (11-24). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Referans 4 Cameron, D. (1995). Verbal Hygiene. London: Routledge.
- Referans 5 Cooper, R. L. (1989). Language Planning and Social Change. Cambridge: Cambridge University Press.
- Referans 6 Çiftçi, M. (2006). Türkçe öğretiminin sorunları. In G. Gülsevin & E. Boz (Eds.), Türkçenin Çağdaş Sorunları (77-134). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Referans 7 Emiroğlu, S. (2011). TDK Yazım Kılavuzu'nu geliştirmeye dönük bir inceleme. TÜBAR, XXIX, 121-143.
- Referans 8 Duman, D. (2013). Basında İmla Kullanımı: Hata Analizi Çerçevesinde Yazım Kılavuzu'na Eleştirel bir Bakış. Yeni Türkiye Türkçe Özel Sayısı, 55, 1325-1333.
- Referans 9 Fishman, J. A. (2006). Do not leave your language alone: The hidden status agendas within corpus planning in language policy. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
- Referans 10 Koç, R. (2007). Türkçede birleşik kelimelerin yazımı ile ilgili tartışmalar ve çözüm önerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15/2, 693-706.
- Referans 11 Lewis, G. (2007). Trajik Başarı: Türk Dil Reformu. (M. F. Uslu, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayıncılık. (Original work published in 1999)
- Referans 12 Menz, A. (2006). Kılavuzlarda ve kullanımda Türkçe imla. In A. Menz & C. Schroeder (Eds.) Türkiye'de Dil Tartışmaları (41-71). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Referans 13 Milroy, J. & Milroy, L. (1985). Authority in language: Investigating language prescription and standard. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
- Referans 14 Neijt, A. (2006). Spelling Reform. In K. Brown (Ed.) Encyclopediae of Language and Linguistics (68-75). Oxford: Elsevier.
- Referans 15 Nunberg, G. (1990). The Linguistics of Punctuation. Stanford: CSLI.
- Referans 16 Türk Dil Kurumu. (1941). İmla Kılavuzu. İstanbul: Cumhuriyet Basımevi.
- Referans 17 Türk Dil Kurumu. (1981). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Referans 18 Türk Dil Kurumu. (2008). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Referans 19 Topuzkanamış, E. (2009). Türkçe Eğitim Bölümü öğrencilerinin imla başarıları. Turkish Studies, 4/3, 2171-2189.
- Referans 20 Yalçın, Ş. (2003). Doğru Türkçe. İstanbul: Metis.
- Referans 21 Yastı, M. & Direkci, B. (2010). Yazım Kılavuzu'nda tespit edilen tutarsızlıklar üzerine artzamanlı bir inceleme. Turkish Studies 5/1, 1420-1436.
- Referans 22 Zülfikâr, H. (2008). Doğru Yazma ve Konuşma Bilgileri. Ankara: Zerpa Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 29 Sayı: 2 |
Bu eser
Dergi DOI:10.18492/dad